در دنیای پیشرفته امروز، تکنولوژی و اینترنت برای افراد و کسب و کارها فرصت‌های بی‌نظیری را بوجود آورده است. یکی از این فرصت‌ها، کسب درآمد از طریق پلتفرم‌های مختلف آنلاین است، و یوتیوب به عنوان یکی از محبوب‌ترین سایت‌های ویدیویی، این فرصت را برای افرادی که محتوای خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند، فراهم کرده است. اما مسئله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود، حکم شرعی کسب درآمد از یوتیوب است.
بدون شک، موضوع پول و کسب درآمد از طریق اینترنت و یوتیوب از جمله موضوعات مهم در عصر حاضر محسوب می‌شود و مسلماً افراد مسلمان نیز به دنبال این امکان هستند تا به وسیله این پلتفرم‌ها از طریق ساختن و انتشار محتوایی که دارای ارزش افزوده باشد، درآمدی کسب کنند. اما در کلیت مسئله، مطرح می‌شود که آیا کسب درآمد از یوتیوب و سایر رسانه‌ها با توجه به اصول و ضوابط شرعی اسلام سازگاری دارد یا خیر؟
در این مقاله از وبلاگ یوبر، قصد داریم شرعی بودن کسب درآمد از یوتیوب را بررسی کنیم. اگر به کسب درآمد از یوتیوب شک دارید، این مقاله فرصت مناسبی است که به وسیله آن شک خودتان را برطرف کنید.
آیا کسب درآمد از یوتیوب حلال است؟
حکم شرعی کسب درآمد از یوتیوب به خودی خود حلال و بدون ایراد است مگر اینکه با ساخت تولید محتوا در یوتیوب باعث گمراهی افراد و یا آسیب رساندن به افراد نباشد و اگر قوانین کشور را نقص نماید حرام می‌باشد برای مثال اگر فردی اخبار کذب وارد کند که باعث آشفتگی افراد شود این درآمد از راه این خبر حرام می‌باشد. همچنین با توجه به نظر رهبر جمهوری اسلامی ایران و اطلاعاتی که داریم، درآمدزایی به طور کلی از یوتیوب حرام نیست، اگر شامل موارد زیر باشد:
- در صورتی که در کانال یوتیوب خودتان به ترویج و ساخت محتوایی که در تناقض با ارزش‌ها و اصول اسلامی و دینی است بپردازید، درآمدزایی شما ممکن است از نظر شرعی حرام در نظر گرفته شود. بنابراین، بسیار مهم است که محتوای شما به عنوان یک فرد مسلمان با ارزش‌های دینی سازگاری داشته باشد و از تبلیغ و تشویق به محتوای غیر اخلاقی خودداری کنید.
- اگر کانال یوتیوب شما بیشتر از هر چیزی محلی برای آموزش موضوع خاص به دیگران است، به افراد کمک می‌کند تا در مسیرهای درست قدم بردارند و اطلاعات مفیدی را در اختیار آنها قرار می‌دهند، درآمدزایی شما ممکن است به عنوان حلال در نظر گرفته شود.
نظر دیگر علما درباره حلال بودن کسب درآمد از یوتیوب
آیت‌اله نوری همدانی در خصوص کسب درآمد اینترنتی فرموده‌اند:
- تبلیغاتیوتیوب در صورتی که محتوای فسادگونه داشته باشد یا تخلف از قوانین باشد جائز نیست در غیر اینصورت بلا مانع است. اما در خصوص کسب درآمد از یوتیوب و سایت‌های خارجی فرموده‌اند، در صورتی که تخلف از قوانین نظام اسلامی محسوب شود جائز نیست.
نظر جوادی آملی، سیستانی، مکارم شیرازی و سایر علمای دینی
- در خصوص حکم شرعی درآمد از یوتیوب، اصل درآمد مهم است. به صورت کلی اگر کاری که انجام می‌دهید حلال است، درآمد از آن نیز حلال خواهد بود؛ اما اگر کار حرامی انجام می‌دهید، درآمد آن نیز حرام است. این بدان معناست که اگر محتوایی که در این شبکه اجتماعی تولید و منتشر می‌کنید متناسب با قوانین الهی و دستورات دینی است و هیچگونه خلاف شرعی درآن وجود ندارد، کسب درآمد از آن نیز حلال است؛ اما اگر محتوای نامناسب و گناه آلودی باشد، درآمد حاصل از آن حرام خواهد بود.
کسب درآمد از یوتیوب در ایران
کسب درآمد از یوتیوب در مرحله اول وابسته به وارد شدن به YPP است که در مقاله «شرایط کسب درآمد از یوتیوب» بیشتر درباره آن صحبت کرده‌ایم. برای فعال کردن کسب درآمد شما نیاز به یک حساب ادسنس معتبر دارید که متاسفانه در ایران به دلیل تحریم‌های بین المللی، چنین کاری در حال حاضر امکان پذیر نیست و یوتیوبرها باید از راه‌های واسطه استفاده کنند. این راه‌های واسطه شامل موارد زیر هستند:
- کمک گرفتن از مجموعه‌های فعال در ایران مانند یوبر، که با نقد کردن درآمد دلاری و تبدیل آن به ریال به شما با کمترین سود کمک می‌کنند.
- در صورت داشتن آشنا و دوست ساکن خارج می‌توانید از آنها بخواهید که این کار را برای شما انجام دهند و درآمد حاصل را برای شما از طریق راه‌های مختلفی که وجود دارد به ایران بفرستند.
آیا درآمد از یوتیوب قانونی است؟
در حالت کلی، درآمدزایی از یوتیوب در ایران قانونی است نه غیر قانونی. البته لازم است که بدانید کسب درآمد از یوتیوب منوط به رعایت سیاست‌ها و دستورالعمل‌های یوتیوب است. تولیدکنندگان محتوا باید به شرایط خدمات پلتفرم، دستورالعمل‌های انجمن یوتیوب و مقررات کپی رایت پایبند باشند. نقض این قوانین می‌تواند منجر به جریمه، اخراج یا بستن یک کانال شود. همچنین، می‌دانید که یوتیوب در ایران فیلتر است و کاربران به هنگام استفاده از آن باید از ابزارهای تغییر آی پی استفاده کنند. اما فلیتر بودن یوتیوب دلیل بر غیرقانونی بودن آن نیست.
جمع بندی
استفاده از یوتیوب و دیگر پلتفرم‌های آنلاین برای کسب درآمد به طور کلی به شرط رعایت اصول و ضوابط شرعی و اخلاقی اسلام ممکن است. در این راستا، افراد مسلمان می‌بایست با دقت محتواهای خود را انتخاب و تولید کنند تا هم با قوانین اسلامی سازگاری داشته باشند و هم به عنوان یک نماینده اخلاقی در این فضا عمل نمایند. از این رو، ارائه محتواهای آموزنده، انگیزشی و مثبت که به ترویج ارزش‌های اخلاقی کمک کند، می‌تواند بهترین راه‌حل برای کسب درآمد از یوتیوب برای افراد مسلمان باشد.
سوالات متداول
1.آیا کسب درآمد از یوتیوب برای افراد مسلمان از نظر اسلام مجاز است؟
بله، کسب درآمد از یوتیوب برای افراد مسلمان از نظر اسلام مجاز است، مشروط بر اینکه فعالیت‌ها و محتواها با اصول و قوانین اسلامی سازگار باشند و از ضوابط اخلاقی پیروی کنند.
2.آیا پخش تبلیغات در کانال‌ها و ویدئوهای یوتیوب با حکم شرعی اسلام تطابق دارد؟
پخش تبلیغات در کانال‌ها و ویدئوهای یوتیوب، اگر تبلیغات محتواهای حرام و غیراخلاقی را ترویج نکند و از تبلیغات مرتبط با کارهای مجاز و محتواهای اخلاقی استفاده کند، از نظر اسلام تطابق دارد. اما تبلیغاتی که به ترویج محتواهای مغایر با اصول دینی و اخلاقی منجر شود، با حکم شرعی اسلام تناقض دارد و باید از آن پرهیز شود.
